Wie slijtage vroeg herkent, kan hoge kosten vermijden

1.  Abrasieve slijtage

Abrasieve slijtage ontstaat wanneer schurende deeltjes langsheen een oppervlak bewegen met een lagere slijtvastheid dan het eerstgenoemde abrasief. Dit zal je kunnen vaststellen door onmiskenbare slijtsporen op het oppervlak.

2.  Erosie

Erosieve slijtage is een fenomeen waarbij de passage van vaste, vloeibare of zelfs gasvormige elementen langs het oppervlak van het onderdeel in kwestie leidt tot slijtsporen op het oppervlak. Gaat het om chemische substanties die aan de basis van de slijtage liggen, dan zal het erosieproces aanzienlijk versnellen.

3.  Corrosie

Corrosie is in principe een koepelbegrip waarachter tal van slijtagevarianten worden gegroepeerd die het gevolg zijn van (elektro)chemische blootstelling. Elk manifesteren ze zich op een andere manier. Denk maar aan put- of spleetcorrosie, galvanische corrosie (te wijten aan een potentiaalverschil tussen twee metalen), spanningscorrosie, zuurcorrosie (door een zuurhoudend elektrolyt pH < 7), interkristallijne corrosie of temperatuurcorrosie.

4.  Fretting

Ook fretting is een vorm van corrosieve slijtage, maar waarbij de schade het resultaat is van een combinatie van belasting en minieme mechanische bewegingen tussen twee objecten die nominaal in rust zijn. Dit kan worden veroorzaakt door bv. trillingen of cyclische spanningen, waardoor speling ontstaat. De grootte orde kan variëren van enkele microns bij bv. boutverbindingen tot meerdere tientallen nanometers bij grotere systemen. Fretting kan je herkennen als putjes of groeven, met donkerkleurige roestvorming omheen.

5.  Oxidatie (Chemische slijtage)

resulteert in een degradatie van de oppervlaktekarakteristieken. Naast de reactie met zuurstof, kunnen zowel elektriciteit als hoge temperatuur het oxidatieproces in een stroomversnelling brengen, en zo de hardheid van het materiaal aantasten.

6.  Adhesieve slijtage

Adhesieve slijtage ontstaat wanneer er zich warmte opbouwt door kortstondige, maar herhaaldelijke frictie tussen twee componenten onder impuls van een te hoge oppervlaktedruk. Door de hechting en het vervolgens opnieuw lostrekken van de materialen kunnen stukjes metaal afbreken en ontstaat sowieso slijtage.

7.  Lagerpassing-slijtage

Slijtage aan de lagerpassing manifesteert zich wanneer er onvoldoende smering aanwezig is, de belasting te hoog is, of als er sprake is van een onnauwkeurige uitlijning. Deze combinatie zorgt voor een draaiende en schurende werking binnen de lagerpassing, waarbij deeltjes uit het binnenste van de omkapselende component worden gesleten.

8.  Oppervlaktevermoeiing

Wanneer een oppervlak herhaaldelijk wordt belast met wisselende krachten, ontstaat oppervlaktevermoeiing: een slijtagevorm waarbij microscheurtjes zich manifesteren in het materiaaloppervlak. Het zijn net deze scheurtjes die na verloop van tijd zullen resulteren in het afbrokkelen van materiaaldeeltjes of zelfs breuk bij het onderdeel in kwestie.